کاربرد GIS در تحقیقات پزشکی برای پیشگیری بیماری

کاربرد GIS در تحقیقات پزشکی راهکاری در جهت پیشگیری بیماری

دکتر عبدالله سیف ، معصومه رشیدی، دکتر رضا روزبهانی، نغمه السادات دهدشتی ، مهندس پریناز پورصفا

خلاصه

مقدمه: سیستم اطلاعات جغرافیایی نرم افزاری است بسیار آسان که به کاربران این امکان، را می دهد که به سادگی اطلاعات مکانی و داده های توصیفی را برای ایجاد نقشه ها، جداول و نمودارها به کار گیرند. این نرم افزار ابزارهای لازم برای جستجو،تحلیل داده ها و نمایش نتایج را با کیفیت مناسب در اختیار کاربران قرار می دهد. قابلیت های عمده ی این نرم افزار عبارت از ایجاد یک پایگاه داده های اطلاعاتی، محیط کاری و گرافیکی آسان می باشد.

روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی و امور تجربی نویسنده است و به دنبال آن است تا این نرم افزار را جهت کاربردهای آن در علوم پزشکی به منظور پهنه بندی بیماری ها معرفی نماید.

یافته ها: نرم افزار GIS نرم افزاری کاربردی است و می توان با ارایه ی الگوی توزیع فضایی برخی از بیماری ها به صورت نقشه، به بررسی علل ایجاد بیماری پرداخت و توزیع فضایی هر بیماری را به صورت کمی و کیفی به تصویر کشید. با توجه به این که هم هی بیماری ها منشأ عفونی و یا ژنتیک ندارند و عوامل محیطی نیز م یتوانند سبب ایجاد بعضی بیماری ها شوند این نر م افزار می تواند ارتباط برخی بیماری ها را با بعضی عوامل محیطی بررسی نماید.

نتیجه گیری GIS : نرم افزاری مفید به منظور پهنه بندی بیماری ها به شمار می رود و با توزیع فضایی برخی بیماری ها می توان به نتایج قابل توجهی رسید. نتایجی نظیر این که برخی از بیماری ها با عوامل محیطی در ارتباط هستند. تشخیص عوامل محیطی در جهت درمان، پیش گیری و کاهش هزینه های بهداشتی و درمانی راهی در جهت توسعه سلامت میباشد.

دانلود

تنظیم نقشه جغرافیایی میزان بروز سرطان معده در ایران

تنظیم نقشه جغرافیایی میزان بروز سرطان معده در ایران طی دوره پنج ساله با استفاده از روش پواسن کریگیدن منطقه به منطقه (Poisson kriging)

 نعیمه السادات اثماریان ، امیر کاوسی، مسعود صالحی ، بهزاد مهکی

چکیده

مقدمه: سرطان معده بالاترین شیوع را در میان سرطانهای دستگاه گوارش در ایران دارد. بنابراین مطالعه حاضر برای تبیین توزیع جغرافیایی سرطان معده و با روش دقیق پواسن کریگیدن (Poisson kriging) منطقه به منطقه در سطح کلیه شهرستان های ایران و شناسایی مناطق پرخطر انجام گرفت.

نتیجه گیری: با توجه به برازش مناسب روش پواسن کریگیدن منطقه به منطقه در مناطق ناهمگن فضایی، استفاده از این روش در نقشه بندی بیماری پیشنهاد می شود. این مطالعه نشان داد که در شهرستانهای استان های اردبیل، مازندران و کردستان میزان بروز بیماری بیشتر است.

واژه های کلیدی: نقشه بندی بیماری، پواسن کریگیدن منطقه به منطقه، سرطان معده

اصل مقاله را از اینجا می توانید دانلود نمایید

کاربردGISدربهداشت وسلامت

ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﺫﺍﺗﺎ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﻋﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺳﻼﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺩﻫند‫. ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻱ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺁشکاﺭ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﻧﻘﺸﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻫﺎﻱ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻭ ﭘﺎﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ .

ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ‪ GIS ﺩﺭ ﺣﻴﻄﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺣﺪ ﻭ ﻣﺮﺯﻱ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲ شود:

• ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻴﻮﻉ،ﻧﺤﻮﻩ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﭘﻴﮕﻴﺮﻱ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻳﻲﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺎﻻﺭﻳﺎ، ﺍﻳﺪﺯ، ﺳﻞ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲﺧﺎﺹ
• ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻱ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻧﻘﺎﻁ ﺧﻄﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﻤﻚ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﺿﺮﻭﺭﻱ ﻭ ﺍﻭﺭژﺍﻧﺲ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻜﺎﻥ برﺍﻱ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﻓﻮﺭﻳﺘﻬﺎﻱ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ GIS ﺍﺯﻧﻘﺎﻁ ﺩﺍﺭﺍﻱ بیشترﻳﻦ ﺗﺼﺎﺩﻓﺎﺕ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺟﺎﺩﻩ ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮﻱ .
• ‫‫ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ: ﻣﺜﻼ ﺑﺎ ﻣﻜﺎﻥ ﻳﺎﺑﻲ ﺩﻗﻴﻖ ﺗﻮﺳﻂ GIS ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺣﺪﺍﺙ ﻳﻚ ﻛﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻧﻤﻮﺩ.
• ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ : ﺑﺎ GPS ﻧﮕﺎﺭﻱ ﻣﻜﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﺧﺎﺹ ﺍﺯ ‫ﻗﺒﻴﻞ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﻳﺪﺯ ﻳﺎ ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ، ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﻘﺎﻁ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲﺭﺍ ﺭﻭﻱ ﻧﻘﺸﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ .ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ‫ﺩﺍﺩ.
• ‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﻜﺎﻧﻲﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ، ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ، ﻟﻮﺍﺯﻡ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻱ .
• ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻳﻊ ﺍﭘﻴﺪﻣﻲ ﻫﺎﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺁﻧﻬﺎ:ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻜﺎﻥ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ، ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﻗﻮﻉ ﻳﻚ ﺍﭘﻴﺪﻣﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻧﺤﻮﻩ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺁﻥ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ‫ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ نموﺩﻩ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮﺍﻧﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹﺩﺍﺩ .
• ‫ ‫ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺛﺒﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻭ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺛﺒﺖ ﺳﺮﻃﺎﻧﻬﺎ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻮﺍﻟﻴﺪ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺮگ ﻭ ﻣﻴﺮ، ﭘﻮﺷﺶ ﻭﺍﻛﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮﻥﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ‫ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ
• ‫ﺟﺴﺘﺠﻮﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲﺑﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎ ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎﻱ ﺍﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ
• ‫ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮﻱﻭ ﭘﻴﮕﻴﺮﻳﻬﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ
• ‫ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻛﺎﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ
• ‫ﭘﺎﻳﺶ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻼﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻛﻤﻴﺖ ﻭ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ
• ‫ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺁﻣﺎﺭ ﻭﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﻭ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ
• ‫ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺪﻝ ﺳﺎﺯﻱ
• ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﻬﺘﺮ ﺩﺭﻋﺮﺻﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻜﺎﻥ ﻳﺎﺑﻲ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻭ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ،ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺎﻥ،ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻭﺿﻌﻴﺖ ‫ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ …
• ‫ﻣﺴﻴﺮ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭﺍﻣﺪﺍﺩ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﻭ ﺑﻼﻳﺎﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﺍﻭﺭژﺍﻧﺲ ﻫﺎﻱ ﭘﺰﺷﻜﻲ
• ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﺭﺳﻮﺍﻧﺢ ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ

مقاله :مهم ترین نقشه های مورد استفاده در پژوهش های مرتبط با سلامت

مقاله­ ی مهم ترین نقشه های مورد استفاده در پژوهش های مرتبط با سلامت نوشته دکتر محسن رضاییان  می­ باشد. این مقاله را از اینجا دانلود نمایید