نویسنده: احمد حداد خوشکار, توحید جعفری کشکی, بهزاد مهکی
چکیده
مقدمه: در ایران سرطان سینه با بروز استاندارد شدهی سنی 28/25 در رتبهی اول سرطان زنان قرار دارد.
روشها: در این مطالعهی کاربردی اکولوژیک، جامعه مورد مطالعه، تمام بیماران مبتلا به سرطان سینه بین سالهای 1384 تا 1387 در ایران میباشند. جهت برآورد خطر نسبی سرطان سینه، از مدلهای گاما-پوآسن، لگنرمال و (BYM یا Besag,York, Mollie) استفاده شد.
یافتهها: تعداد کل سرطان سینه ثبت شده در سالهای1384 تا 1387 درایران 25152 مورد بوده است. از میان مدلهای استفاده شده، مدل BYM تعدیل نشده بهترین برازش را داشت. ارتباط مستقیم معنیداری بین سرطان سینه و شاخص توسعه انسانی مشاهده شد.
نتیجهگیری: با توجه به برازش بهتر مدل BYM، توصیه میشود در مطالعات آینده از مدل BYM استفاده شود و با توجه به معنیداری متغیر شاخص توسعه انسانی، در مطالعات مشابه این متغیر در نظر گرفته شود.
یدالله محرابی, بهزاد مهکی, امیر کاوسی
چکیده
نقشهبندی بیماری شامل مجموعهای از روشهای آماری است که به تهیه نقشههای دقیق براساس برآوردهایی از میزانهای بروز، شیوع و مرگ و میر منجر میشوند تا کاربران بتوانند با توجه به توزیع جغرافیایی بیماریها، برنامهریزیهای بهداشتی لازم را با دقت بیشتری انجام دهند. اهداف اصلی نقشهبندی بیماری عبارت هستند از: تشریح تغییرات فضایی در شیوع بیماری به منظور فرمولبندی فرضیات علتشناسی، ارزیابی خطر و تعیین نواحی دارای خطر بالا که نیازمند جلب توجه و اعمال مداخله هستند، تهیه نقشه دقیقی از خطر بیماری در نواحی به منظور اختصاص بهتر منابع و ساخت اطلس بیماریها. تاکنون مطالعات موردی متعددی انجام گرفته است که در آن از کابردهای مدلهای نقشهبندی بیماریها استفاده گردیده است. با این وجود جز در چند مطالعه اندک و به صورت محدود، روشهای متعدد تحلیل نقشههای بیماریها با هم مقایسه نشده و شرایط کلی آنها مورد بررسی قرار نگرفته است. با توجه به اهمیت موضوع و کاربرد رو به گسترش نقشهبندی بیماریها، در مطالعه حاضر مهمترین مدلهای نقشهبندی بیماریها معرفی و مبانی تئوری، کاربردها، محاسن و معایب هر یک به اختصار بیان گردیده و از جنبههای مختلف مورد مقایسه قرار گرفتهاند
نقشه بندی مرگ و میر ثبت شده ناشی از تصادفات برون شهری در استان مازندران طی سال های 1386 تا 1389
جمشید یزدانی چراتی،الهام احمدی باصری،مصطفی قدمی
چکیده
سابقه و هدف: تصادفات جاده ای از عوامل مهم مرگ و میر ناشی از حوادث در جهان و به ویژه در کشورهای جهان سوم است. کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. استان مازندران یکی از استا نهای پرتردد با نرخ بالای تصادفات و تلفات ناشی از آن است. شرایط محیطی و اجتماعی از عوامل مؤثر در این پیامد است. این مطالعه به منظور تبیین الگوی جغرافیایی و اجتماعی مرگ و میر ناشی از تصادفات و تعیین نقاط پرمخاطره در استان مازندران انجام شد.
مواد و رو شها: این مطالعه از نوع بوم شناختی و دوره مطالعه سالهای 1386 تا 1389 بود. اطلاعات مربوط به 2828تلفات ناشی از تصادفات از نظر ساختار سنی، جنسی و محل وقوع حادثه از اداره حمل و نقل و پایانه های استان مازندران استخراج و با روش های آماری تحلیل شد.
استنتاج: این مطالعه نشان داد که تلفات ناشی از تصادفات در جاده های شهری و در بین مردان بیشتر است . همچنین مقدار همبستگی منفی میزان مرگ و میر استاندارد شده با تراکم جمعیت می تواند بیانگر عدم دسترسی به خدمات اورژانس، تأخیر در درمان فرد آسیب دیده، فاصله تا نزدیک ترین بیمارستان و شرایط جاده باشد. لذا با توجه به شناسایی مناطق پرمخاطره، اتخاذ برنامه های صحیح علمی و سرمایه گذاری مناسب در این مناطق برای کاهش تلفات توصیه میشود.
با توجه به شناسایی مناطق پرمخاطره، اتخاذ برنامه های صحیح علمی و سرمایه گذاری مناسب در این مناطق برای کاهش تلفات توصیه می شود.
نقشه بندی مرگ و میر ثبت شده ناشی از تصادفات برون شهری در استان مازندران طی سال های 1386 تا 1389
جمشید یزدانی چراتی ،الهام احمدی باصری،مصطفی قدمی
چکیده
سابقه و هدف: تصادفات جاده ای از عوامل مهم مرگ و میر ناشی از حوادث در جهان و به ویژه در کشورهای جهان سوم است. کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. استان مازندران یکی از استا نهای پرتردد با نرخ بالای تصادفات و تلفات ناشی از آن است. شرایط محیطی و اجتماعی از عوامل مؤثر در این پیامد است. این مطالعه به منظور تبیین الگوی جغرافیایی و اجتماعی مرگ و میر ناشی از تصادفات و تعیین نقاط پرمخاطره در استان مازندران انجام شد.
مواد و روشها: این مطالعه از نوع بوم شناختی و دوره مطالعه سا لهای 1386 تا 1389 بود. اطلاعات مربوط به 2828تلفات ناشی از تصادفات از نظر ساختار سنی، جنسی و محل وقوع حادثه از اداره حمل و نقل و پایانه های استان مازندران استخراج و با روش های آماری تحلیل شد.
مقایسه روشهای پواسن کریگینگ نقطهای و بیز تجربی در تنظیم نقشهی میزان بروز سرطان گوارش در ایران
نعیمه السادات اثماریان، امیر کاوسی، مسعود صالحی، بهزاد مهکی
چکیده
زمینه و هدف: نقشهبندی میزان رویداد یک بیماری یا مرگ و میر ناشی از بیماریهای مختلف بر روی نقشه جغرافیایی یکی از موضوعات مورد علاقه متخصصان و برنامهریزان امور بهداشتی به ویژه اپیدمیولوژیستها میباشد. از جمله روشهای برآورد پارامتر نقشه روش بیز تجربی و روش پواسن کریگینگ نقطهای میباشند. این مطالعه به منظور بکارگیری این دو روش در نقشهبندی میزان بروز سرطان گوارش در ایران و مقایسهی دقت(واریانس) آنها انجام شد.
روش کار: در این مطالعه که از نوع کاربردی/ بومشناسی است از دادههای ثبت شده توسط اداره سرطان مرکز مدیریت بیماریهای غیر واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده شد. دادههایی که در سطح 336 شهرستان و در طول سالهای 1382 تا 1386 جمعآوری شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نرمافزارهای OpenBUGS& Spacestat برای برآورد پارامترها و نرمافزار ArcGIS 9.3 برای نمایش برآوردها بر روی نقشه به کار گرفته شدند.