عوامل مؤثر بر توزیع جغرافیایی مرگ و میر

عوامل مؤثر بر توزیع جغرافیایی مرگ و میر در استان خراسان شمالی

علی اصغر پیله ور،رضا فیض آبادی ، هادی افرا

چکیده

آگاهی از وضعیت بهداشتی و سلامت در هر جامعه ای از مهم ترین اطلاعاتی است که در برنامه های توسعه ی اجتماعی و برنامه ریزی برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از دستاوردهای مهم توسعه ی اقتصادی و اجتماعی دو قرن اخیر، توسعه ی بهداشت و در نتیجه کاهش اساسی و مستمر مرگ و میر بوده است. استان خراسان شمالی یکی از مناطق محروم و کمتر توسعه یافته ی کشور است که کمتر تحقیقاتی در خصوص بررسی وضعیت مؤلفه های جمعیتی، به ویژه مرگ و میر، در آن صورت گرفته است. این مقاله به دنبال تحلیل و بررسی توزیع جغرافیایی و علل شناسی مرگ و میر در استان خراسان شمالی است، تا از این طریق رهنمودهایی جهت برنامه ریزی در حوزه ی بهداشت، سلامت و امنیت در اختیار مسؤولان قرار دهد.

روش تحقیق:در این پژوهش توصیفی گذشته نگر و تحلیل وضع موجود استکه به بررسی علل مرگ و میر در دوره ی 5 ساله در بین کلیه ی متوفیات ثبت شده در استان خراسان شمالی می پردازد . برای گروه بندی علل مرگ و میر از طبقه بندی بین المللی  (ICD)سازمان بهداشت جهانی استفاده شده، که در 17 گروه طبقه بندی انجام گردید. برای تحلیل موضوع از داده ها، جداول، نمودارها و نقشه به کمک تکنیکGIS بهره برداری شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهند، که مرگ به علت بیماری های دستگاه گردش خون، سوانح و حوادث، سرطان ها و تومورها در استان در تمام سال های مورد بررسی به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار داشته است، البته شهرستان فاروج از این امر مستثنی می باشد. در این شهرستان شایع ترین علت مرگ و میر را بیماری های دستگاه تنفس ی تشکیل می دهد. نتایج تحقیق حاکی از تفاوت معنی دار علل مرگ و میر برحسب سن و جنس در استان می باشد. به عبارت دیگر، علل مرگ ومیر در بین مردان و زنان از الگوهای خاصی تبعیت میکند. بیشترین تفاوت در الگوهای علل مرگ ومیر در بین مردان و زنان، مربوط به مرگ ومیرهای ناشی از حوادث و سوانح غیرعمدی است، که در مردان بیشتر از زنان میباشد. بررسی علل مرگ و میر در بین جمعیت جوان استان حاکی از آن است، که شایع ترین علت مرگ و میر جوانان را سوانح، مسمومیت و خودکشی تشکیل می دهد.

دانلود

کاربرد GIS در تحقیقات پزشکی برای پیشگیری بیماری

کاربرد GIS در تحقیقات پزشکی راهکاری در جهت پیشگیری بیماری

دکتر عبدالله سیف ، معصومه رشیدی، دکتر رضا روزبهانی، نغمه السادات دهدشتی ، مهندس پریناز پورصفا

خلاصه

مقدمه: سیستم اطلاعات جغرافیایی نرم افزاری است بسیار آسان که به کاربران این امکان، را می دهد که به سادگی اطلاعات مکانی و داده های توصیفی را برای ایجاد نقشه ها، جداول و نمودارها به کار گیرند. این نرم افزار ابزارهای لازم برای جستجو،تحلیل داده ها و نمایش نتایج را با کیفیت مناسب در اختیار کاربران قرار می دهد. قابلیت های عمده ی این نرم افزار عبارت از ایجاد یک پایگاه داده های اطلاعاتی، محیط کاری و گرافیکی آسان می باشد.

روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی و امور تجربی نویسنده است و به دنبال آن است تا این نرم افزار را جهت کاربردهای آن در علوم پزشکی به منظور پهنه بندی بیماری ها معرفی نماید.

یافته ها: نرم افزار GIS نرم افزاری کاربردی است و می توان با ارایه ی الگوی توزیع فضایی برخی از بیماری ها به صورت نقشه، به بررسی علل ایجاد بیماری پرداخت و توزیع فضایی هر بیماری را به صورت کمی و کیفی به تصویر کشید. با توجه به این که هم هی بیماری ها منشأ عفونی و یا ژنتیک ندارند و عوامل محیطی نیز م یتوانند سبب ایجاد بعضی بیماری ها شوند این نر م افزار می تواند ارتباط برخی بیماری ها را با بعضی عوامل محیطی بررسی نماید.

نتیجه گیری GIS : نرم افزاری مفید به منظور پهنه بندی بیماری ها به شمار می رود و با توزیع فضایی برخی بیماری ها می توان به نتایج قابل توجهی رسید. نتایجی نظیر این که برخی از بیماری ها با عوامل محیطی در ارتباط هستند. تشخیص عوامل محیطی در جهت درمان، پیش گیری و کاهش هزینه های بهداشتی و درمانی راهی در جهت توسعه سلامت میباشد.

دانلود

آلودگی هوا و مرگ و میر

ارتباط آلودگی هوا با مرگ و میر جمعیت شهر تهران

دکتر محمدحسین قلی زاده ،دکتر منوچهر فر ج زاده، محمد دارند

چکیده

مقدمه: شهر تهران یکی ازآلوده ترین شهرهای جهان محسوب می شود که عواقب آن به صورت بیماری ها و امراض قلبی- عروقی، تنفسی و سکته مغزی متوجه ساکنان این شهر می شود. در این مطالعه داد ه های مربوط به مرگ و میر و آلودگی هوا طی دوره آماری 2002 -2005 مورد استفاده قرار گرفته است.

هدف این تحقیق تجزیه و تحلیل ارتباط بین آلودگی هوا و  مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی- عروقی، تنفسی و سکته مغزی در شهر تهران می باشد.

روش کار: پهنه بندی آلودگی هوا و مرگ و میر ناشی از بیماری های مذکور انجام شد و از روش های  آماری همبستگی و رگرسیون جهت تجزیه و تحلیل ارتباط آلودگی هوا با مرگ و میر استفاده شد.

یافته ها: نتایج نشان داد که ارتباط معناداری بین مرگ و میر ناشی از بیمار یهای مورد مطالعه با آلودگی هوا وجود دار د. افراد بالای 65 سال حساسیت بیشتری به آلودگی هوا دارند.

نتیجه گیری: بیشترین ارتباط بین آلودگی و مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی- عروقی، تنفسی و سکته مغزی به ترتیب مربوط به ماه اکتبر، ژانویه و نوامبر است. به طور کلی بیشترین همبستگی بین آلودگی هوا در ما ههای مختلف سال در ارتباط با مرگ و میر مربوط به فصل پاییز می باشد.

دانلود

رابطه پوشش گیاهی و میزان شیوع سالک با سیستم اطلاعات جغرافیایی

بررسی رابطه وضعیت پوشش گیاهی و میزان شیوع بیماری پوستی سالک جلدی

با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی سطح دشت یزد-اردکان

غلامعلی مظفری،فاطمه بخشی زاده کلوچه،محمد غیبی

چکیده

لیشمانیوز بیماری انگلی است که به وسیله نیش پشه خاکی ماده به انسان انتقال می یابد و دو نوع اصلی آن لیشمانیای جلدی و احشائی است. شیوع این بیماری در برخی از استان های ایران نظیر اصفهان، فارس، خراسان، خوزستان، کرمان و یزد بسیار چشمگیر است . استان یزد با میزان بروز 170 نفر در صد هزار نفر جمعیت در سال 1998 در مقام نخست آلودگی سالک جلدی در سطح کشور قرار دارد همچنین شیوع و انتشار این بیماری تحت تاثیر مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به ویژه شرایط محیطی و اکولوژیکی است . در تحقیق حاضر رابطه بین پوشش گیاهی با میزان شیوع و گسترش این بیماری در سطح دشت یزد - اردکان به عنوان یکی از نقاط آلوده کشور با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است . از تصاویر ماهواره ای سنجنده لندست و تصاویر ارتفاعی رادار برای استخراج پوشش گیاهی از طریق مدل شاخص پوشش گیاهی استفاده به عمل آمد و اطلاعات مربوط به میزان شیوع این بیماری در سطح مناطق آلوده نیز از مر اکز بهداشتی و درمانی جمع آوری گردید. مقایسه پراکنش فضائی موارد بیماری با وضعیت پوشش گیاهی نشان می دهد که بیشترین میزان شیوع بیماری سالک جلدی در مناطقی با پائین ترین میزان پوشش گیاهی متمرکز گردیده است. همچنین نتایج فیشر نیز نشان دهنده این LSD حاصل از بررسی عناصر اقلیمی موثر در شیوع بیماری سالک جلدی با استفاده از روش واقعیت است.

دانلود

کاربرد آمار فضایی در هواشناسی

کاربرد آمار فضایی در هواشناسی

مهدی نقی خانی ، مریم زنگنه

چکیده : استفاده از اطلاعات و برنامه ریزی در خصوص بهر هوری از منابع و توسعه پایدار آنها، مستلزم شناخت عوامل حاکم بر چگونگی وضعیت منابع و استعدادهای بالقوه و بالفعل می باشد. پیشرفتهای روز افزون در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات و جمع آوری داده های آماری و تولید نقشه، سبب گشته که مدیران و برنامه ریزان با حجم وسیعی از اطلاعات مواجه گردند. از آنجایی که ارزش اطلاعات وابسته به زمان ، مکان ، صحت و دقت آن می باشد لذا تشکیل بانکهای اطلاعاتی مورد نیاز و پردازش آنها جهت استخراج اطلاعات مفید کاملا ضروری است. یکی ازاین مسائل میزان بارش است 

نقشه بندی مرگ و میر در مازندران

نقشه بندی مرگ و میر ثبت شده ناشی از تصادفات برون شهری در استان مازندران طی سال های 1386 تا 1389

جمشید یزدانی چراتی،الهام احمدی باصری،مصطفی قدمی

چکیده

سابقه و هدف: تصادفات جاده ای از عوامل مهم مرگ و میر ناشی از حوادث در جهان و به ویژه در کشورهای جهان سوم است. کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. استان مازندران یکی از استا نهای پرتردد با نرخ بالای تصادفات و تلفات ناشی از آن است. شرایط محیطی و اجتماعی از عوامل مؤثر در این پیامد است. این مطالعه به منظور تبیین الگوی جغرافیایی و اجتماعی مرگ و میر ناشی از تصادفات و تعیین نقاط پرمخاطره در استان مازندران انجام شد.

مواد و رو شها: این مطالعه از نوع بوم شناختی و دوره مطالعه سالهای 1386 تا 1389 بود. اطلاعات مربوط به 2828تلفات ناشی از تصادفات از نظر ساختار سنی، جنسی و محل وقوع حادثه از اداره حمل و نقل و پایانه های استان مازندران استخراج و با روش های آماری تحلیل شد.

استنتاج: این مطالعه نشان داد که تلفات ناشی از تصادفات در جاده های شهری و در بین مردان بیشتر است . همچنین مقدار همبستگی منفی میزان مرگ و میر استاندارد شده با تراکم جمعیت می تواند بیانگر عدم دسترسی به خدمات اورژانس، تأخیر در درمان فرد آسیب دیده، فاصله تا نزدیک ترین بیمارستان و شرایط جاده باشد. لذا با توجه به شناسایی مناطق پرمخاطره، اتخاذ برنامه های صحیح علمی و سرمایه گذاری مناسب در این مناطق برای کاهش تلفات توصیه میشود.

با توجه به شناسایی مناطق پرمخاطره، اتخاذ برنامه های صحیح علمی و سرمایه گذاری مناسب در این مناطق برای کاهش تلفات توصیه می شود.

دانلود

گزارش ۵ ساله سل گوارشی و شکمی در استان گلستان

گزارش ۵ ساله سل گوارشی و شکمی در استان گلستان

دکتر شهریار سمنانی،دکتر سیما بشارت،دکتر سهیل رفیعی، دکتر عباسعلی کشتکار، دکتر غلامرضا روشندل ، دکتر نفیسه عبدالهی،دکتر علی جباری

چکیده

زمینه و هدف : سل خارج ریوی20-15  درصد موارد ابتلا به سل را شامل میشو د. سل گوارشی و شکمی شای ترین شکل بیماری خارج ریوی است که علائم و نشانه های آن اغلب غیراختصاصی است. این مطالعه به منظو ر بررسی سل گوار شی-شکمی در استان گلستان و مشخصات دموگرافیک افراد مبتلا در یک دوره پنج ساله انجام شد.

روش بررسی : در این مطالعه تو صیفی-مقطعی، ابتدا اسامی تمامی افرا دی که طی سا لهای 1378-82 در مراکز سل شهرستانهای استان به عنوان مورد جدید سل گزارش شده بودند، استخراج و موارد سل خارج ریوی و سل گوار شی-شکمی جدا شد ند. با مراجعه به آدر سهای موجود، پرسشنامه طرا حی شده در مورد آنها تکمیل شد. سپس با ورود اطلاعات به نر م افزار آماری SPSS توزیع فراوانی هر یک از متغیرهای مورد بررسی به دست آمد.

نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که فراوانی سل خارج ریوی و سل گوارشی –شکمی، از سایر مطالعات انجام شده در ایران و جهان بیشتر میباشد.

دانلود

ویژگیهای اپیدمیولوژیک سرطان کولورکتال در بیمارستان امام خمینی تهران

ویژگیهای اپیدمیولوژیک سرطان کولورکتال در یک دوره 20 ساله (80-1360) در افراد مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی تهران

دکتر سیدمهدی جلالی، دکتر ایراندخت کردجزی، دکتر سیدعلی جلالی

چکیده

سرطان کولورکتال شایعترین سرطان دستگاه گوارش است که حدود 10 % از مرگ و میرهای ناشی از سرطان را به خود اختصاص میدهد. هدف از این مطالعه تعیین شیوع سرطان کولورکتال در افراد مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی تهران و مقایسه آن با کشورهای غربی بوده است. در این مطالعه توصیفی و گذشتهنگر، پرونده 900 بیمار بستری در بیمارستان امام خمینی تهران طی سالهای 1360-80 مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات استخراج شده شامل سن، جنس، سیگار، مرحله بیماری و سابقه خانوادگی بیماری بود که درصد فراوانی آنها توسط تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار SPSS تعیین شد.

با توجه به شیوع بالای بیماری در افراد با سن زیر 40 سال و با وجود گزارشهای موجود از کشورهای غربی و جوان بودن افراد جامعه، احتمال مسایل ژنتیکی نهفته و عوامل خطرمحیطی باید در نظر گرفته شود و ارزیابی این عوامل خطر(رژیم غذایی، روش زندگی، عدم فعالیت فیزیکی و...) و غربالگری دقیق بیماران از سنین پایینتر شروع شود. به علت شیوع بالای تومورهای رکتوسیگمویید در مطالعه حاضر، غربالگری با سیگموییدوسکوپ فیبر اپتیک تا حد زیادی میتواند در تشخیص و درمان زودرس بیماران نقش داشته باشد.

دانلود

توزیع مکانی کم کاری تیرویید با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

توزیع مکانی کم کاری مادرزادی تیرویید در ایران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

مهدی اصولی ، علی اکبر حقدوست، شهین یاراحمدی ، محمد حسین فروزانفر ، محبوبه دینی ، کوروش هلاکویی نائینی

مقدمه و اهداف : این مطالعه با هدف بررسی توزیع جغرافیایی کشوریکم کاری مادرزادی تیرویید CH که یکی از علل اصلی عقب ماندگی ذهنی نوزادان در جهان محسوب می شود، طراحی و اجرا شده است.

روش کار : با استفاده از داده های برنامه کشوری غربال گری، میزان های بروز CH در شهرستا ن ها و استان های کشور محاسبه و نقشه های آن ترسیم شد.  

 نتیجه گیری: ما هیچ توجیه جغرافیایی مشخصی برای بروز بالای CH در ایران نیافتیم، بنابراین باید سایر توجیهات بر ای این خطر بالا در بین نوزادان غربال گری شده شامل عوامل غیر محیطی و عوامل وابسته به کیفیت برنامه غربالگری آزمون شود.

دانلود

نقشه بندی مرگ و میر ناشی از تصادفات برون شهری

نقشه بندی مرگ و میر ثبت شده ناشی از تصادفات برون شهری در استان مازندران طی سال های 1386 تا 1389

جمشید یزدانی چراتی ،الهام احمدی باصری،مصطفی قدمی

چکیده

سابقه و هدف: تصادفات جاده ای از عوامل مهم مرگ و میر ناشی از حوادث در جهان و به ویژه در کشورهای جهان سوم است. کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. استان مازندران یکی از استا نهای پرتردد با نرخ بالای تصادفات و تلفات ناشی از آن است. شرایط محیطی و اجتماعی از عوامل مؤثر در این پیامد است. این مطالعه به منظور تبیین الگوی جغرافیایی و اجتماعی مرگ و میر ناشی از تصادفات و تعیین نقاط پرمخاطره در استان مازندران انجام شد.

مواد و روشها: این مطالعه از نوع بوم شناختی و دوره مطالعه سا لهای 1386 تا 1389 بود. اطلاعات مربوط به 2828تلفات ناشی از تصادفات از نظر ساختار سنی، جنسی و محل وقوع حادثه از اداره حمل و نقل و پایانه های استان مازندران استخراج و با روش های آماری تحلیل شد.

مقایسه روش‌های پواسن کریگینگ در تنظیم نقشه‌ی میزان بروز سرطان گوارش

مقایسه روش‌های پواسن کریگینگ نقطه‌ای و بیز تجربی در تنظیم نقشه‌ی میزان بروز سرطان گوارش در ایران 

نعیمه السادات اثماریان، امیر کاوسی،  مسعود صالحی، بهزاد مهکی

چکیده

زمینه و هدف:  نقشه‌بندی میزان رویداد یک بیماری یا مرگ و میر ناشی از بیماری‌های مختلف بر روی نقشه جغرافیایی یکی از موضوعات مورد علاقه متخصصان و برنامه‌ریزان امور بهداشتی به ویژه اپیدمیولوژیست‌ها می‌باشد. از جمله روش‌های برآورد پارامتر نقشه روش بیز تجربی و روش پواسن کریگینگ نقطه‌ای می‌باشند. این مطالعه به منظور  بکارگیری این دو روش در نقشه‌بندی میزان بروز سرطان گوارش در ایران و  مقایسه‌ی دقت(واریانس) آن‌ها  انجام شد.

روش کار: در این مطالعه که از نوع کاربردی/ بوم‌شناسی است از داده‌های ثبت شده توسط اداره سرطان مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده شد. داده‌هایی که در سطح 336 شهرستان و در طول سال‌های 1382 تا 1386 جمع‌آوری شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نرم‌افزارهای  OpenBUGS& Spacestat برای برآورد پارامترها و نرم‌افزار ArcGIS 9.3  برای نمایش برآوردها بر روی نقشه به کار گرفته شدند.